Huân chương Lao động cho Chi hội trưởng vừa làm giàu giỏi, vừa hết lòng vì cộng đồng

Anh Nguyễn Văn Khôn hiện là Chi hội trưởng Chi hội Nông dân nghề nghiệp trồng cây dược liệu xáo tam phân (XTP), Hội Nông dân xã Hưng Thịnh, tỉnh Đồng Nai. Trong phong trào thi đua “Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững” 5 năm gần đây, anh đã được ghi nhận danh hiệu Nhà Khoa học của nhà nông năm 2022 và danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024 của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam. Anh Khôn hiện là ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam.

Bảo vệ nguồn gen dược liệu quý

Xuất thân từ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, anh Khôn từng trải qua một số công việc vất vả để duy trì cuộc sống. Từ năm 2012, anh được tiếp cận với cây dược liệu XTP khi được chủ hàng đặt chở cây giống này, giá mua cây giống lúc đó rất đắt (từ 500.000 -700.000 đồng/cây). Thời điểm đó, người dân tỉnh Khánh Hòa và các tỉnh lân cận đổ xô đi vào rừng tìm kiếm cây để đào bán cho thương lái. Cây XTP tự nhiên bị tận thu, trước nguy cơ bị tận diệt. Cuối cùng, anh quyết định di thực XTP về quê hương Đồng Nai để trồng và bảo tồn nguồn gen, từng bước phát triển trang trại cây dược liệu XTP.

Sau khi tìm hiểu, tôi biết được giá trị của cây xáo tam phân là cây dược liệu quý, mọc nhiều ở khu vực Nam Trung Bộ, chủ yếu ở Khánh Hòa và Ninh Thuận, nên tôi đã trăn trở, suy nghĩ và quyết tâm để bảo tồn, gìn giữ được loài cây này

XTP là loại cây trồng lâu năm (trồng khoảng từ 4 năm trở lên mới được thu hoạch toàn bộ) nên thời gian đầu người trồng chưa có nguồn thu, nếu không kiên trì sẽ dễ bỏ cuộc. Bản thân anh Khôn là hội viên nông dân, đã cùng với Hội Nông dân xã Hưng Thịnh vận động tuyên truyền các hộ trồng cây dược liệu XTP tham gia Chi hội, tổ hội nông dân nghề nghiệp trồng cây để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, liên kết trong sản xuất và phát triển sản phẩm, góp phần nâng cao thu nhập. Kết quả trong năm 2024, Chi hội Nông dân nghề nghiệp cây dược liệu XTP được thành lập, gồm 15 thành viên, chia làm 3 tổ hội, mỗi tổ hội 5 thành viên.

Làm ăn giỏi và tấm lòng thơm thảo

Anh Khôn chia sẻ: Trong quá trình sản xuất, đầu tư kinh doanh cây dược liệu này, 5 năm trở lại đây gia đình anh đạt được kết quả khả quan, tối ưu hóa chi phí, đạt tỷ lệ lợi nhuận cao (trên 1 tỷ đồng/năm). Anh trích phần lơn lợi nhuận để tái đầu tư mở rộng dần, đến nay trang trại trồng cây dược liệu XTP của anh rộng 5,6ha; tài sản đầu tư đạt trên 20 tỷ đồng. Cơ sở của anh đã giải quyết việc làm cho 20-40 lao động thường xuyên hàng năm, mức thu nhập của lao động bình quân: 9 triệu đồng/người/tháng.

Bên cạnh sản xuất kinh doanh, cơ sở của anh cũng thường xuyên tham gia các hoạt động từ thiện, tặng dược liệu cho các hệ thống cư sĩ tịnh độ Phật giáo Việt Nam, Phật giáo Hòa Hảo, các nhà thuốc Nam từ thiện với các “Thang thuốc 0 đồng” cho người nghèo, người thu nhập thấp, với giá trị đóng góp từ 100-200 triệu đồng mỗi năm; tham gia công tác từ thiện xã hội và đóng góp từ 5-20 tấn dược liệu mỗi năm (từ 100 - 200 triệu đồng/năm).

Để nâng cao giá trị về dược tính của sản phẩm phục vụ sức khỏe cho con người, anh và cộng sự đã kết hợp với một số nhà khoa học đang công tác tại Trung tâm Chiết xuất dược liệu (Đại học Y dược TP.HCM) để thực hiện đề tài nghiên cứu tác dụng chữa ung thư phổi của lá XTP, bước đầu đã có kết quả khích lệ.

Đề tài thứ 2 là xây dựng quy trình tách hàm lượng dược chất courmarin tinh khiết để điều chế thuốc chữa ung thư gan. Anh và cộng sự cũng đã thực hiện đề tài nhân giống XTP bằng phương pháp “giâm cành vô tính” thay thế cho việc nhân giống bằng hạt hữu tính, mang lại nhiều điểm ưu điểm như đẩy mạnh sản xuất giống số lượng lớn trong thời gian ngắn. Việc đầu tư hệ thống nhà lưới và hệ thống tưới tự động đã được áp dụng để việc chăm sóc thuận lợi và tăng tỷ lệ sống của cây.

Nhà khoa học của nhà nông

Trong sản xuất, anh Khôn và cơ sở của mình không ngừng tìm tòi, áp dụng các phương pháp đổi mới sản phẩm: Từ những những sản phẩm đầu tiên là thân, lá sấy khô đóng túi zip, đến năm 2020, anh đã cho tiến hành nâng cấp sản phẩm, đầu tư trang thiết bị, máy móc, công nghệ hiện đại để đóng trà túi lọc bằng sóng siêu âm tiên tiến nhất hiện nay (sản xuất trà túi lọc cao cấp trên thế giới). Có sản phẩm tốt, anh đã đăng ký tham gia Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đến nay đã có 2 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 5 sao: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe trà thảo mộc Phúc Hưng Long Premium (bào chế dạng trà túi lọc); Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Phúc Hưng Long Essential (dạng viên nén)”.

Với 2 sản phẩm OCOP 5 sao, anh Nguyễn Văn Khôn tự tin đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm rộng ra cả nước và xuất khẩu, góp phần giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động cũng như đóng góp cho sự phát triển kinh tế của tỉnh Đồng Nai.

Không chỉ sản xuất kinh doanh giỏi, anh Nguyễn Văn Khôn cũng là một người có nhiều sáng kiến và đã áp dụng vào thực tiễn, thông qua các dự án: Bảo tồn, phát triển cây XTP hình thức thực hiện “Trang trại đặc thù”, thực hiện từ năm 2017; Dự án Trồng và chăm sóc cây dược liệu XTP (năm 2019); Sáng kiến Đa dạng hóa các sản phẩm từ nguồn XTP nuôi trồng ở Đồng Nai (đạt giải Nhì cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo 2021 của Đồng Nai)... Cũng vì vậy, năm 2022, anh đã được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam bình chọn và tôn vinh danh hiệu Nhà Khoa học của nhà nông.