Cách trung tâm TP Quy Nhơn chỉ 15 phút đi thuyền từ bến Hàm Tử, làng chài Hải Minh như một ốc đảo giữa lòng biển xanh. Nơi đây hiện có hơn 400 hộ dân, phần lớn mưu sinh bằng nghề đi biển và nuôi trồng thủy sản. Cuộc sống gắn với sóng gió, nhưng thiếu đi một bờ kè kiên cố, “sóng gió” cũng trở thành nỗi ám ảnh.
“Trước kia, nhà cửa còn tạm bợ, mỗi lần bão về là cả làng dắt díu nhau lên núi tránh. Giờ nhà kiên cố rồi, nhưng không có kè thì sóng vẫn cứ uy hiếp từng ngày”, cụ Nguyễn Nguyên (95 tuổi), gắn bó cả đời với làng, chia sẻ.
Nỗi lo ấy không phải chuyện xưa cũ. Mỗi khi mưa bão kéo đến, sóng biển đánh trực diện vào nhà dân. Bà Lê Thị Ngọc Thạch (50 tuổi) nói trong lo lắng: “Không có kè chắn sóng, nhà cửa cứ như đứng giữa tâm bão. Trẻ con, người già đều nơm nớp mỗi mùa mưa về”.
Không chỉ vậy, do làng nằm ven biển, mỗi khi thủy triều rút sâu, thuyền không thể cập sát bờ, người dân, nhất là người già, trẻ em – phải lội nước, băng đá để vào bờ, rất nguy hiểm. Còn khi thủy triều lên, rác trôi theo sóng đánh vào tận cửa nhà, khiến môi trường sống ô nhiễm nghiêm trọng.
“Cứ không có kè là rác cứ theo sóng mà vào nhà. Có hôm bốc mùi nồng nặc. Vừa mất vệ sinh, vừa ảnh hưởng sức khỏe”, ông Nguyễn Văn Suông (63 tuổi) chia sẻ.
Song song với bờ kè, nguồn nước sinh hoạt ổn định cũng là điều người dân Hải Minh nhiều năm qua trăn trở. Không có hệ thống nước máy dẫn về tận nơi, việc sử dụng nước mưa, nước giếng khoan là giải pháp tạm thời – nhưng không đảm bảo lâu dài.
Trước đây, UBND TP Quy Nhơn từng hỗ trợ nước sạch cho người dân. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, chương trình này bị tạm dừng để rà soát. Trong khi đó, đời sống người dân chưa đủ khả năng đầu tư hệ thống trữ nước hoặc lọc nước quy mô.
Tại buổi tiếp xúc cử tri mới đây ở phường Quy Nhơn, có sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, người dân Hải Minh đã đồng lòng kiến nghị hai vấn đề bức thiết nhất: xây dựng kè chắn sóng và cấp nước sạch ổn định.
Phó Thủ tướng đề nghị UBND tỉnh Gia Lai sớm chỉ đạo thực hiện. Trường hợp vượt quá khả năng ngân sách địa phương, tỉnh cần mạnh dạn kiến nghị Trung ương hỗ trợ đầu tư để đảm bảo an toàn và đời sống bền vững cho người dân.
Lãnh đạo UBND phường Quy Nhơn cũng cho biết, thời gian tới sẽ phối hợp khảo sát cụ thể, đề xuất các cấp thẩm quyền về việc triển khai hai hạng mục cấp thiết này.
Ở Hải Minh, mỗi ngôi nhà đều có gió biển thổi qua, mỗi mái đầu đều nhuốm mặn mòi của biển cả. Nhưng không ai muốn sống mãi trong nỗi lo. Kè chắn sóng không chỉ là bức tường bảo vệ, mà còn là ranh giới giữa an cư và bất an. Nước sạch không chỉ là tiện ích sinh hoạt, mà là quyền cơ bản của một cộng đồng cư dân gắn bó lâu đời với biển.
Làng chài Hải Minh đã đứng vững suốt bao thế hệ trước gió bão thiên nhiên. Đã đến lúc, chính quyền và các cấp ngành cần chung tay để họ không còn phải gồng mình chống chọi mỗi mùa mưa bão – mà có thể bình yên sống trên mảnh đất cha ông, dựng xây tương lai giữa biển trời quê hương.