Nghề kỳ lạ ở Thanh Hóa: Nơi người dân cầu cho trời nắng to

Nắng càng gắt nông dân càng vui mừng

Với những người làm muối ở vùng biển Thanh Hóa, dù trời nắng như đổ lửa, họ vẫn ước trời “đổ lửa” hơn nữa, để muối nhanh kết tinh, hạt đẹp, bán được giá cao. Hiện (xã Hòa Lộc cũ) nay là xã Hoa Lộc, tỉnh Thanh Hóa có khoảng 30 ha đồng muối và khoảng 300 hộ gia đình vẫn bám trụ với nghề cơ cực này.

Có mặt trên những cánh đồng muối vào những ngày nắng nóng đỉnh điểm cuối tháng 7, mới cảm nhận hết nỗi vất vả của người dân nơi đây. Họ phải phơi mình dưới nắng gắt, đối mặt với hơi nước biển mặn chát bốc lên từ mặt ruộng.

Dù thời tiết khắc nghiệt, người làm muối ở Hoa Lộc vẫn mong trời nắng to, kéo dài để muối nhanh kết tinh, hạt trắng, chất lượng cao hơn.

Để làm ra được hạt muối, người dân phải trải qua nhiều công đoạn nhọc nhằn. Trước tiên là xử lý nền đất sao cho thật chặt để hạn chế nước biển thấm xuống. Sau đó, cát được ngâm nước biển rồi phơi dưới nắng. Khi cát khô, các hạt muối li ti sẽ kết tinh bám trên từng hạt cát. Người dân xúc cát này cho vào hố, nén chặt, rồi đổ nước biển vào để lọc lấy nước muối.

Nước muối sau khi lọc được đổ lên nền ruộng xi măng. Chỉ sau gần một ngày phơi nắng, hạt muối bắt đầu kết tinh và có thể thu hoạch. Dưới cái nắng gay gắt có lúc lên đến 40 độ C, hàng chục hộ dân vẫn cần mẫn làm việc trên đồng muối. Đồng muối Tam Hòa ở đây rộng hàng chục hecta, đang vào vụ chính. Tranh thủ những ngày nắng gắt, diêm dân khẩn trương ra đồng vì nghề này phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết.

Nghề muối tại Tam Hòa, xã Hoa Lộc, tỉnh Thanh Hóa đã có hơn 50 năm lịch sử, từng là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ gia đình. Tuy nhiên, hiện nay do giá muối thấp, nghề này dần trở thành công việc phụ vì giá cả bấp bênh.

Những người bám trụ với nghề

Ông Lê Văn Thuần, một diêm dân hơn 40 năm trong nghề thuộc Hợp tác xã Tam Hòa, xã Hoa Lộc, tỉnh Thanh Hóa chia sẻ: “Nghề muối cực lắm. Phải dậy từ sáng sớm, trời càng nắng to mới có muối. Nếu mưa thì coi như trắng tay. Công cào đất, công phơi nước biển mấy hôm cũng đổ sông đổ bể.”

Làm muối hoàn toàn phụ thuộc vào thời tiết. Vào những ngày nắng gắt, nhiệt độ ngoài trời có thể vượt quá 40 độ C. Người dân phải đội nón lá, mặc áo dài tay, bịt kín toàn thân để chống lại cái nắng như thiêu đốt. Nhưng càng nắng, muối kết tinh càng nhanh, sản lượng càng đảm bảo.

Muối ở đây vẫn được sản xuất theo phương pháp truyền thống. Người dân làm đất nền, xúc đất vào máng, tưới nước mặn từ bể lên sân phơi. Sau đó, cát được ngâm trong nước biển rồi phơi nắng, lọc nhiều lần để cho ra nước muối tinh. Cuối cùng, nước muối được đổ ra sân xi măng để kết tinh thành muối.

Ông Lê Văn Lộc ở xã Hoa Lộc cho biết: “Thời gian làm muối thường kéo dài từ tháng 2 đến tháng 8 âm lịch. Mỗi ngày, hai người làm được khoảng một tạ muối. Có hôm nắng to quá, chân bị bỏng rộp vì giẫm lên nền muối nóng, nhưng vẫn phải làm. Không làm hôm nay thì ngày mai lấy gì ăn.”

Theo kinh nghiệm của diêm dân, nắng càng gay gắt thì chất lượng muối càng tốt. Bởi vậy, những ngày này, bà con ra đồng làm việc rất đông.

Vào khoảng 15 giờ đến 17 giờ mỗi ngày, khi nước biển bốc hơi, những hạt muối tinh khiết bắt đầu kết tinh trên nền bê tông. Đây là thời điểm người dân thu hoạch muối, rồi chở về nhà kho để bảo quản, chờ ngày bán.

Dù vất vả là vậy, nhưng thu nhập từ nghề muối lại không ổn định. Giá muối lên xuống theo thị trường, lúc cao chỉ 2.000 đồng/kg, lúc thấp chỉ còn 800 - 1.200 đồng/kg.