Đột phá y tế: Công nghệ xạ trị chính xác cao sắp có mặt tại 3 miền đất nước

Ngày 22/8, Bệnh viện Trung ương Huế, Trường Đại học Y Dược Huế và Hội Ung thư Việt Nam phối hợp tổ chức Hội nghị khoa học phòng chống ung thư thường niên Huế lần thứ 13.

Đây là sự kiện khoa học y tế lớn, quy tụ đông đảo các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước nhằm thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực phòng chống và điều trị ung thư.

Đặc biệt, hội nghị có sự tham dự của 50 chuyên gia, báo cáo viên quốc tế đến từ các tổ chức và trường đại học danh tiếng như Hiệp hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ (ASCO), Quỹ Toàn cầu về ung thư, Hội Ghép tủy Châu Âu, Đại học Stanford, Boston, St. Jude, Đại học Montreal (Canada), Đại học Quốc gia Singapore…

Theo Cancer Atlas 2025 của Hội Ung thư Hoa Kỳ, mỗi năm thế giới ghi nhận 19 triệu ca mắc mới và 10 triệu ca tử vong do ung thư, con số có thể tăng gấp đôi vào năm 2050 nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời. Ung thư phổi tiếp tục là căn bệnh phổ biến nhất và gây tử vong hàng đầu, với khoảng 1,8 triệu ca tử vong mỗi năm.

Tại Việt Nam, tình hình cũng đáng báo động: 180.480 ca mắc mới và 120.184 ca tử vong trong năm 2022, tương ứng với 159 ca mắc và 106 ca tử vong trên 100.000 dân. Hiện có hơn 350.000 người Việt Nam sống chung với ung thư, trong đó ngày càng nhiều bệnh nhân trẻ tuổi. Gánh nặng ung thư không chỉ ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng mà còn tạo sức ép lớn đối với hệ thống y tế, kinh tế – xã hội.

Tuy nhiên, nhờ sự tiến bộ khoa học, công tác chẩn đoán và điều trị ung thư tại Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, từng bước tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Bệnh viện Trung ương Huế là một trong những trung tâm đi đầu, đầu tư nhiều thiết bị hiện đại, áp dụng kỹ thuật tiên tiến, triển khai điều trị đa chuyên khoa và đã đạt kết quả khả quan.

Có nhiều hoạt động đươc tổ chức trong khuôn khổ hội nghị, như: Hội thảo về thalassemia, chia sẻ kinh nghiệm ghép tế bào gốc – phương pháp tối ưu cho bệnh nhân thể nặng; tập huấn điều trị ung thư đa chuyên khoa với 50 bài giảng, báo cáo, thảo luận về các chủ đề như trí tuệ nhân tạo trong ung thư học, tối ưu hóa điều trị ung thư vú và buồng trứng, quản lý biến cố miễn dịch, chăm sóc giảm nhẹ, điều dưỡng ung thư…; báo cáo khoa học của các chuyên gia quốc tế và trong nước về các chuyên đề ung thư phổi, vú, phụ khoa, huyết học, tiêu hóa, gan, đầu cổ, xạ trị, y học hạt nhân, chăm sóc điều dưỡng…; Hội nghị quốc tế lần thứ nhất về xạ trị proton tại Việt Nam...

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, ung thư là một trong những thách thức y tế lớn nhất thế kỷ 21 nhưng không phải là bản án tử. Nếu dự phòng, phát hiện sớm và điều trị chuẩn hóa, tiên lượng sống của người bệnh sẽ được cải thiện rõ rệt.

Thứ trưởng đề ra 4 định hướng trọng tâm trong phòng chống ung thư, gồm: Phòng bệnh từ gốc rễ qua tăng cường truyền thông, giáo dục thay đổi thói quen sống lành mạnh; phát hiện sớm là quyền lợi của mọi người dân qua việc bảo hiểm y tế chi trả sàng lọc ung thư vú, cổ tử cung, đại trực tràng…; y học chính xác, nhân văn bằng việc hội chẩn đa chuyên khoa, cá thể hóa điều trị, ứng dụng khám chữa bệnh từ xa; chăm sóc toàn diện bằng kết hợp điều trị, phục hồi chức năng, chăm sóc tinh thần để người bệnh không chỉ sống lâu hơn mà còn sống tốt hơn.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh, Việt Nam cần nắm bắt cơ hội từ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, y học chính xác, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế để không chỉ “đuổi kịp” mà còn “tham gia dẫn dắt” khu vực trong nghiên cứu và điều trị ung thư.

Theo GS.TS Phạm Như Hiệp- Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế, xạ trị proton hiện đang được xem là một trong những công nghệ điều trị ung thư tiên tiến bậc nhất trên thế giới. Khác với xạ trị truyền thống, proton có khả năng tập trung năng lượng cao vào khối u, tiêu diệt triệt để tế bào ung thư, đồng thời hạn chế tối đa tác động đến các mô lành xung quanh. Đây là ưu điểm vượt trội, đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhi, những trường hợp có khối u nằm ở vị trí phức tạp hoặc gần các cơ quan quan trọng như não, tủy sống, tim, phổi.

Bộ Y tế đang xúc tiến đề án xây dựng trung tâm xạ trị proton tại 3 bệnh viện lớn là Bệnh viện K, Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Trung ương Huế. Dự kiến đề án sẽ hoàn thành trong giai đoạn 2026 – 2030, giúp bệnh nhân trong nước tiếp cận điều trị tiên tiến, giảm chi phí ra nước ngoài, đồng thời nâng cao năng lực y tế quốc gia...