Thượng tá, Tiến sĩ, Chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu: 'Trước khi bị lừa, ai cũng nghĩ chắc nó chừa mình ra'

Chiều 23/9, tại Hà Nội, trong buổi tọa đàm “Bảo đảm an toàn trực tuyến và phòng ngừa tội phạm trên không gian mạng” do Hội đồng nữ doanh nhân quốc tế (IWEC) tổ chức, Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu – chuyên gia tội phạm học đã có những chia sẻ sâu sắc về tâm lý chủ quan của người dùng mạng và các thủ đoạn lừa đảo công nghệ cao ngày càng tinh vi.

Theo thượng tá, TS Đào Trung Hiếu, mặc dù cảnh báo từ cơ quan chức năng và truyền thông đã liên tục được đưa ra, số lượng nạn nhân bị lừa đảo qua mạng vẫn gia tăng phần lớn vì người dùng vẫn nghĩ “chắc nó chưa đến mình”, cho rằng bản thân đủ sáng suốt để không bị sập bẫy.

Thượng tá Hiếu cho biết, thống kê cho thấy gần 80% dân số sử dụng internet, với khoảng triệu người dùng mạng xã hội. Trong đời sống số đó, mỗi người đều dễ bị ảnh hưởng bởi những cú click vô tình, một đường link giả, hay một thông báo khẩn cấp. Rò rỉ dữ liệu cá nhân, giả danh tổ chức công quyền, gửi mã độc qua email hoặc tin nhắn – tất cả đều là những nguy cơ hiện hữu.

Thủ đoạn ngày càng tinh vi

Từ thực tiễn điều tra, Thượng tá Đào Trung Hiếu cho hay, các hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay bao gồm: Ứng dụng đầu tư tài chính ảo hứa hẹn lãi suất cao, game nhiệm vụ online “làm việc nhẹ – lương cao”, giả danh công an – tòa án, kiểm sát viên... đe dọa chuyển tiền, sử dụng deep fake mạo danh người thân, hack SIM chiếm quyền nhận OTP ngân hàng, hay tấn công email doanh nghiệp (BEC) để thay đổi số tài khoản trước giao dịch.

5 nguyên tắc vàng bảo vệ an toàn số

Theo Thượng tá, Tiến sĩ, Chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu để giữ an toàn trên không gian mạng, mỗi người cần ghi nhớ 5 nguyên tắc vàng: Trước hết là đặt mật khẩu mạnh, khác nhau cho từng dịch vụ và thay đổi định kỳ; tiếp đến bật xác thực hai bước để tăng cường bảo vệ các tài khoản quan trọng; duy trì thói quen cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên để kịp thời vá lỗ hổng bảo mật; luôn kiểm chứng thông tin trước khi hành động, đặc biệt với các yêu cầu chuyển tiền hay cung cấp dữ liệu cá nhân; và cuối cùng là hạn chế chia sẻ thông tin riêng tư lên mạng xã hội, bởi khi dữ liệu bị rò rỉ, kẻ gian sẽ dễ dàng lợi dụng để tấn công.

Bên cạnh đó, TS Đào Trung Hiếu cũng hướng dẫn quy trình ứng phó khi nghi ngờ bị lừa: Dừng giao dịch ngay lập tức, lưu giữ bằng chứng, liên hệ ngân hàng phong tỏa tài khoản, trình báo công an và theo dõi quá trình xử lý.

“Đây là bước sơ cứu khẩn cấp, giúp giảm thiệt hại và tăng cơ hội thu hồi tài sản”, Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu nhấn mạnh.

Lan tỏa giá trị bình an và kết nối doanh nhân

Chương trình tọa đàm do bà Phạm Bích Thủy – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Nữ Doanh nhân Quốc tế điều phối, thu hút đông đảo doanh nhân tham dự. Tại sự kiện, bà Trần Thị Hồng Liên – Chủ tịch, Nhà sáng lập Học viện Bình An chia sẻ về tầm quan trọng của việc giữ bình an trong tâm thế để doanh nhân đưa ra quyết định sáng suốt, không bị cuốn theo áp lực khi gặp sự cố trực tuyến.

Buổi tọa đàm khép lại trong không khí cởi mở. Nhiều doanh nhân nán lại trao đổi trực tiếp với Thượng tá Đào Trung Hiếu để tìm hiểu sâu hơn về các giải pháp bảo vệ hệ thống thông tin và nâng cao văn hóa an toàn số cho tổ chức. “Phòng ngừa là chìa khóa. Đừng đợi đến khi bị lừa mới tìm cách ứng phó”, Thượng tá, TS, chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu nhắn nhủ, coi đây là lời cảnh tỉnh cần thiết cho cộng đồng doanh nhân.