“Thư viện ước mơ xanh” và hành trình gieo mầm yêu thiên nhiên cho học sinh miền núi Đà Nẵng

Nổi bật trong số đó là hoạt động truyền thông bảo vệ voi rừng và mô hình “Thư viện ước mơ xanh” tại các xã miền núi, góp phần nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên cho trẻ em ngay từ sớm.

Giáo dục bảo tồn voi từ thực tế sinh động

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi (thuộc Ban Quản lý rừng đặc dụng thành phố Đà Nẵng) đã phối hợp tổ chức nhiều chương trình ngoại khóa tại các trường TH, THCS vùng núi như Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Văn Trỗi, Võ Chí Công (xã Quế Phước) và Trường THCS Phan Châu Trinh (xã Nông Sơn). Hoạt động nằm trong khuôn khổ dự án “Thúc đẩy các giải pháp chung sống bền vững giữa con người và loài voi, hướng đến bảo tồn quần thể voi Châu Á tại Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi”.

Thông qua triển lãm tranh, hoạt động nhận biết dấu vết voi và các loài động vật hoang dã, học sinh được tiếp cận nguồn tư liệu trực quan về voi, hổ, tê tê, sao la, những loài đang đối mặt nguy cơ tuyệt chủng cao tại dãy Trường Sơn. Các em được chia sẻ câu chuyện bảo tồn bằng ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu, từ đó nhận thức rõ vai trò của việc bảo vệ rừng và động vật hoang dã trong đời sống của chính mình.

Em Trương Bảo Khánh Chi, học sinh lớp 8/2 Trường THCS Phan Châu Trinh bày tỏ: “Qua buổi sinh hoạt, em hiểu rằng bảo vệ động vật hoang dã chính là bảo vệ môi trường sống của chúng em. Em sẽ chia sẻ điều này với bạn bè và người thân...”.

Theo thầy Phan Văn Trung - Hiệu trưởng Trường TH & THCS Nguyễn Văn Trỗi, hoạt động ngoại khóa giúp học sinh vùng núi tiếp nhận kiến thức trực quan, khơi gợi niềm yêu thiên nhiên và hình thành thói quen ứng xử thân thiện với môi trường ngay từ lứa tuổi học đường.

Ông Mai Văn Dưỡng - Phụ trách quản lý Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi (Ban Quản lý rừng đặc dụng thành phố Đà Nẵng), nhấn mạnh: “Giáo dục học sinh miền núi là ưu tiên, bởi các em sống gần rừng và sẽ trở thành những người góp phần quyết định vào việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ rừng trong tương lai”.

Song song đó, các đoàn công tác cũng ghi hình bổ sung tư liệu tại vùng đệm Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi thuộc các xã Nông Sơn, Quế Phước, Phước Hiệp, Thạnh Mỹ và Hiệp Đức nhằm phục vụ công tác giáo dục cộng đồng.

Theo kết quả bẫy ảnh tại Khu bảo tồn, quần thể voi tại khu bảo tồn hiện có ít nhất 9 cá thể, bao gồm voi trưởng thành, voi đực, voi cái và 1 cá thể voi con vài tháng tuổi phát hiện vào tháng 7/2025. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy cấu trúc quần thể đang phát triển ổn định, ông Dưỡng thông tin thêm.

“Thư viện ước mơ xanh” – gieo hạt yêu thiên nhiên từ tuổi mầm non

Cùng với chương trình giáo dục bảo tồn voi, tại xã Nông Sơn, mô hình “Thư viện ước mơ xanh” do Trường Mẫu giáo Hương Sen triển khai đang tạo hiệu ứng tích cực, giúp trẻ mầm non tiếp cận văn hóa đọc và hình thành tình yêu thiên nhiên từ sớm. Ý tưởng xây dựng thư viện bắt nguồn từ trăn trở của cô giáo Trương Thị Bích Thủy - Quyền Hiệu trưởng nhà trường về thực trạng trẻ sử dụng điện thoại quá sớm và ngày càng xa rời sách.

Không gian thư viện được thiết kế gần gũi với kệ sách gỗ, góc kể chuyện bằng rối, thảm cỏ nhân tạo, cây xanh và bộ sách chuyên đề “Bạn voi rừng Nông Sơn”. Trẻ được tiếp xúc với truyện tranh, sách ảnh, câu chuyện sáng tạo về rừng xanh, động vật hoang dã cùng các hoạt động trải nghiệm như tưới cây, phân loại rác, chăm bồn hoa... Từ đó, hình thành kỹ năng sống và thái độ trân trọng môi trường.

Những ngày đầu còn nhiều khó khăn về kinh phí và số lượng sách, nhưng mô hình nhanh chóng nhận được sự chung tay của phụ huynh và mạnh thường quân. “Mỗi cuốn sách trong thư viện đều là sự góp sức của cộng đồng”, cô Trương Thị Bích Thủy chia sẻ.

Cũng theo cô Thủy, từ khi đi vào hoạt động, trẻ Mầm non Hương Sen giảm rõ rệt thời gian sử dụng thiết bị điện tử, thích đến thư viện đọc sách, xem tranh và nghe kể chuyện. Nhiều phụ huynh cũng bắt đầu hình thành thói quen đọc sách cùng con mỗi tối.

Cả hai mô hình giáo dục bảo tồn voi ở bậc TH, THCS và “Thư viện ước mơ xanh” ở bậc mầm non trở thành điểm sáng trong hành trình nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên cho học sinh miền núi. Đây là cách làm hiệu quả, bền vững, tạo điều kiện để trẻ em tiếp cận kiến thức khoa học, hình thành thói quen tốt và trở thành những tuyên truyền viên nhỏ trong cộng đồng.

Với những chuyến trải nghiệm tại rừng, từ lớp học, sân trường, thư viện… các em từng bước hiểu rằng bảo vệ thiên nhiên bắt đầu từ những hành động nhỏ mỗi ngày, giữ gìn môi trường sống, yêu voi rừng, trân trọng từng trang sách và từng mảng xanh quanh mình. Tất cả góp phần nuôi dưỡng một thế hệ biết yêu thiên nhiên, trân quý rừng và chung tay bảo vệ những loài động vật quý hiếm, trong đó có đàn voi Châu Á đang sinh sống tại dãy Trường Sơn.