Dầu lạc Anh An: Giữ trọn tinh túy nông sản Việt, vì sức khỏe người Việt

Từ ý tưởng mộc mạc đến sản phẩm OCOP được thị trường tin dùng

Câu chuyện khởi nghiệp của HTX Nông nghiệp sạch Anh An bắt đầu từ sự quan sát rất đỗi đời thường của bà Diêm Thị Vui - Giám đốc HTX. Bà nhận thấy dầu lạc nguyên chất luôn được người tiêu dùng ưa chuộng vì hương vị thơm ngon, dễ sử dụng trong chế biến món ăn và đặc biệt tốt cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, thời điểm đó tại xã, chưa nơi nào có máy ép dầu hiện đại; người dân muốn dùng dầu sạch cũng khó tìm được nguồn tin cậy. Từ thực tế ấy, bà Vui ấp ủ ý tưởng xây dựng một sản phẩm OCOP mang chính hương vị của quê hương Tân Yên (cũ).

Cơ hội đến khi đứa cháu đi lao động tại Đài Loan trở về, giới thiệu cho bà loại máy ép dầu chất lượng cao đang được sử dụng phổ biến ở nước bạn. Không chần chừ, bà quyết định đầu tư chiếc máy trị giá gần 300 triệu đồng, một con số không hề nhỏ đối với một nông hộ. Ban đầu, máy chỉ hoạt động để ép dầu phục vụ nhu cầu của gia đình và bà con xung quanh, nhưng nhờ chất lượng dầu thơm ngon, nguyên chất, người mua dần đông hơn. Đó chính là bước ngoặt khiến ý tưởng nhỏ bé của bà Vui dần hình thành mô hình sản xuất bài bản. Từ đó, vào tháng 9/2022, HTX Nông nghiệp sạch Anh An được thành lập, đánh dấu bước tiến mới cho ý tưởng giản đơn đó.

Quy trình làm dầu lạc tại HTX được xây dựng theo tiêu chuẩn rõ ràng và nghiêm ngặt. Từ khâu chọn hạt đến khi cho ra những giọt dầu vàng óng, mọi công đoạn đều được kiểm soát kỹ. Lạc phải là loại hạt sạch, không ẩm mốc; sau khi được lựa kỹ sẽ được rang ở mức nhiệt ổn định khoảng 90°C. Hạt chín vừa tới giúp giữ nguyên hương vị đặc trưng và dưỡng chất. Lạc sau rang được xay mịn, ép lần một; phần bã tiếp tục được xay lại và ép lần hai để thu được tối đa lượng dầu nguyên chất.

Sau hai lần ép, dầu được lọc tự nhiên và để lắng trong thời gian nhất định để loại bỏ cặn, không sử dụng bất kỳ hóa chất hay chất bảo quản nào. “Dầu lạc Anh An 100% nguyên chất, không pha trộn, không phụ gia, đó là điều tôi luôn kiên định ngay từ đầu,” bà Vui chia sẻ.

Theo bà Vui, tỷ lệ thu hồi dầu phụ thuộc vào chất lượng lạc: 3kg lạc đẹp ép được khoảng 1 lít dầu; lạc xấu hơn cần tới 3,2kg. Tỷ lệ thu hồi dao động từ 35 - 50%. Nhờ quy trình kỹ lưỡng và minh bạch, sản phẩm dầu lạc Anh An được người tiêu dùng đánh giá cao về độ thơm, độ trong và sự an toàn.

Khi sản phẩm ổn định, HTX đưa dầu lạc Anh An tham gia các hội chợ nông sản của huyện, tỉnh và từng bước tiếp cận các kênh phân phối khác. Sản phẩm bắt đầu xuất hiện tại siêu thị, chợ đặc sản vùng miền và lọt vào mắt nhiều đối tác phân phối. Một bước tiến quan trọng là năm 2024, sản phẩm dầu lạc Anh An chính thức đạt OCOP 3 sao, khẳng định chất lượng cũng như nỗ lực không ngừng của HTX.

Giữ vững chất lượng, hướng tới OCOP 4 sao và mục tiêu xuất khẩu

Nguồn nguyên liệu của HTX chủ yếu được thu mua từ nông dân trong huyện Tân Yên (cũ), nơi có truyền thống trồng lạc lâu đời. Khi thiếu, HTX mới thu mua thêm từ các địa phương lân cận. Nhờ đó, tính ổn định và minh bạch về nguồn gốc nguyên liệu luôn được đảm bảo. Phần bã lạc sau khi ép tiếp tục được các đơn vị thu mua làm nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi gia cầm và làm cám, góp phần tận dụng tối đa giá trị của hạt lạc.

Hiện nay, sản phẩm dầu lạc Anh An được tiêu thụ chủ yếu tại thị trường miền Bắc, đặc biệt là Bắc Ninh, Hà Nội, Lào Cai... và một số tỉnh lân cận. Giá bán dao động khoảng 130.000 đồng/lít, một mức giá phù hợp với thu nhập của người tiêu dùng nhưng vẫn đảm bảo lợi nhuận cho HTX để duy trì hoạt động ổn định.

Tuy nhiên, HTX cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là nguồn cung nguyên liệu thiếu ổn định do mất mùa và thời tiết thất thường. Việc duy trì chất lượng đồng đều trong bối cảnh nguyên liệu biến động là thách thức lớn đối với một cơ sở sản xuất quy mô không quá lớn. Bên cạnh đó, thị trường ngày càng cạnh tranh, xuất hiện nhiều sản phẩm dầu lạc giá rẻ nhưng khó kiểm chứng chất lượng. Đây là lý do khiến HTX càng chú trọng hơn vào việc xây dựng thương hiệu và tham gia các hội chợ thường niên để giới thiệu sản phẩm tới người tiêu dùng.

Hướng đi của HTX trong thời gian tới là nâng cấp máy móc, mở rộng quy mô, hoàn thiện quy trình để phấn đấu đạt chuẩn OCOP 4 sao, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm với kế hoạch sản xuất dầu vừng, một loại dầu truyền thống có nhu cầu cao. Xa hơn, HTX mong muốn đưa sản phẩm dầu lạc Anh An tiếp cận thị trường xuất khẩu, góp phần đưa nông sản Việt Nam vươn xa ra quốc tế.

Làm dầu lạc không chỉ là làm ra một sản phẩm, mà là gìn giữ giá trị của quê hương, nâng cao thu nhập cho người dân và mang đến sự yên tâm cho người tiêu dùng. Đó là điều chúng tôi theo đuổi

Dầu lạc Anh An không chỉ là sản phẩm OCOP của một hợp tác xã nhỏ tại Nhã Nam, mà còn là câu chuyện về sự tâm huyết, chỉn chu và khát vọng nâng tầm nông sản Việt. Giữa thị trường đầy rẫy sản phẩm pha tạp, những giọt dầu nguyên chất được tạo nên từ bàn tay người nông dân càng trở nên đáng trân trọng, góp phần mang đến bữa ăn an toàn và lành mạnh cho mỗi gia đình Việt.