Tư Nghĩa sau sáp nhập: Từ làng quê thuần nông đến khát vọng trở thành đô thị vệ tinh năng động của Quảng Ngãi

Cơ hội và thách thức

Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính, Tư Nghĩa được hợp nhất từ 4 đơn vị hành chính cấp xã, gồm: Thị trấn La Hà, xã Nghĩa Trung, xã Nghĩa Thương và xã Nghĩa Hòa, trở thành xã có quy mô lớn thứ 6 trong tổng số 96 xã của tỉnh Quảng Ngãi. Việc hợp nhất này không chỉ là bước đi mang tính lịch sử nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, mà còn mở ra cơ hội phát triển toàn diện hơn cho địa phương.

Ông Nguyễn Ngọc Hưng - Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết: “Mô hình chính quyền hai cấp tinh gọn đã giúp bộ máy hoạt động gần dân, sát dân hơn. Các thủ tục hành chính được xử lý nhanh chóng, người dân có điều kiện tiếp cận chính sách và dịch vụ công thuận tiện hơn. Tuy nhiên, giai đoạn đầu sau sáp nhập, xã cũng đối mặt với không ít khó khăn do địa bàn rộng trên 40km² và gần 59.000 dân, khiến việc quản lý và điều hành chưa phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ.

Cơ sở hạ tầng, trụ sở làm việc của một số đơn vị hành chính cũ còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân. Một số lĩnh vực chuyên môn như tư pháp – hộ tịch, đất đai, công nghệ thông tin... thiếu cán bộ có chuyên môn sâu. Trong khi yêu cầu mới về chuyển đổi số, cải cách hành chính, phát triển đô thị đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên”.

Dẫu vậy, trong thách thức lại mở ra nhiều cơ hội. Tư Nghĩa sở hữu vị trí chiến lược khi nằm ở cửa ngõ phía Nam trung tâm tỉnh, giáp phường trung tâm và kết nối trực tiếp với hàng loạt tuyến giao thông huyết mạch như quốc lộ 1A, cao tốc Bắc – Nam, tuyến ven biển Dung Quất – Sa Huỳnh, đường Phan Đình Phùng nối dài. Đặc biệt trong tương lai, tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam đi qua địa bàn càng củng cố thêm lợi thế về giao thương, logistics.

Ngoài giao thông, xã còn có nguồn lao động dồi dào, quỹ đất rộng, thuận lợi phát triển công nghiệp, dịch vụ và đô thị. Trên địa bàn hiện có Cụm công nghiệp La Hà, các làng nghề truyền thống, khu du lịch tâm linh Chùa Ông... cùng các hoạt động logistics, thương mại điện tử đang từng bước hình thành. Đây được xem là những tiềm năng kinh tế quan trọng, tạo sức bật để Tư Nghĩa hướng đến đô thị hóa bền vững.

Từ nền tảng đó, Đảng bộ xã xác định mục tiêu đến năm 2030, Tư Nghĩa đạt chuẩn phường với cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ: thương mại – dịch vụ (TMDV) chiếm trên 45%, công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp trên 35%, nông nghiệp còn dưới 20%; tỷ lệ đô thị hóa trên 80% và bình quân cây xanh ≥ 12m²/người.

Từ nông thôn mới nâng cao đến đô thị hiện đại

Theo ông Hưng, ngay sau sáp nhập, Tư Nghĩa tập trung triển khai nhiều giải pháp phát triển đồng bộ, lấy xây dựng NTM nâng cao làm nền tảng, tạo bệ phóng cho quá trình lên phường và đô thị hóa.

Địa phương đã rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất theo hướng ưu tiên quỹ đất cho công nghiệp – dịch vụ – đô thị. Đồng thời quy hoạch lại vùng sản xuất nông nghiệp hiện đại, ứng dụng công nghệ cao và gắn với chuỗi liên kết giá trị.

Cụm công nghiệp La Hà được định hướng phát triển theo mô hình cụm sản xuất xanh, bền vững, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến, tiểu thủ công nghiệp, cơ khí nhỏ. Cùng với đó, địa phương tiếp tục duy trì và phát triển thêm 2-3 làng nghề truyền thống có thương hiệu, mở rộng các chuỗi logistics, thương mại – dịch vụ và đầu tư hạ tầng đô thị, viễn thông, giao thông nội vùng.

Không chỉ chú trọng kinh tế, Tư Nghĩa đặc biệt quan tâm đến chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong quá trình xây dựng đô thị hiện đại. Mục tiêu đến năm 2028, 100% dịch vụ công trực tuyến đạt mức độ 4; đến năm 2030, 70% hệ thống chiếu sáng công cộng sử dụng đèn LED, 20% phương tiện công cộng dùng năng lượng sạch, góp phần tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Ông Hưng cho biết, thời gian qua, Chương trình xây dựng NTM gắn với sản phẩm OCOP trên địa bàn xã Tư Nghĩa đạt được nhiều kết quả tích cực. Hiện toàn xã có 12 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 3 sao, trong đó nổi bật là: Bộ sản phẩm (chén, đĩa, muỗng) làm từ mo cau; bánh nổ rang Trà My; bánh tráng nhúng mè Hai Cô Gái; yến xào.... Nhiều sản phẩm đã được mở rộng thị trường, tham gia các hội chợ, liên kết tiêu thụ trong và ngoài tỉnh.

Cùng với đó, địa phương đẩy mạnh các mô hình nông nghiệp hiện đại như dồn điền đổi thửa, cánh đồng lớn, cơ giới hóa đồng bộ, liên kết hợp tác xã – doanh nghiệp, kết hợp với phát triển du lịch nông thôn và chuyển đổi số ở cấp thôn, xóm. Mô hình “thôn thông minh” đang được thí điểm, giúp người dân tiếp cận thông tin, quảng bá sản phẩm, tra cứu thủ tục hành chính chỉ bằng điện thoại thông minh.

Công tác giảm nghèo bền vững cũng được Tư Nghĩa triển khai hiệu quả. Nhờ đẩy mạnh đào tạo nghề, hỗ trợ vốn vay sản xuất, hàng trăm hộ nghèo, cận nghèo đã vươn lên ổn định cuộc sống. Tổng dư nợ các chương trình cho vay ưu đãi của xã đạt gần 160 tỷ đồng, góp phần phát triển kinh tế hộ, tạo việc làm tại chỗ. Đến năm 2025, xã Tư Nghĩa có tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,87%, hướng đến mục tiêu không còn hộ nghèo vào năm 2030.

Những kết quả đó đã và đang tạo chuyển biến rõ nét trong diện mạo nông thôn Tư Nghĩa: hạ tầng được đầu tư đồng bộ, tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch đạt 100%, bảo hiểm y tế đạt 95%, nhiều trường học đạt chuẩn quốc gia, nông thôn ngày càng khang trang, đời sống người dân được nâng cao.

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Tư Nghĩa lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030), địa phương đã xác định hai nhiệm vụ đột phá chiến lược làm kim chỉ nam cho giai đoạn phát triển mới. Thứ nhất là phát triển mạnh công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, đẩy nhanh quá trình đô thị hóa, đưa thương mại – dịch vụ trở thành động lực chính của nền kinh tế. Thứ hai là đầu tư xây dựng hạ tầng đồng bộ, hiện đại, gắn với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, phấn đấu đến năm 2030 xây dựng Tư Nghĩa trở thành phường đô thị vệ tinh năng động, thông minh và đáng sống.

“Những định hướng và nhiệm vụ chiến lược này sẽ trở thành nền tảng vững chắc để Tư Nghĩa bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn mới, không chỉ góp phần nâng cao đời sống vật chất – tinh thần của người dân, mà còn tạo động lực lan tỏa cho quá trình phát triển kinh tế – xã hội chung của tỉnh Quảng Ngãi...”, ông Nguyễn Ngọc Hưng - Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa chia sẻ.