Hoàn thiện mô hình Quỹ Hỗ trợ nông dân gắn với kinh tế tập thể và hợp tác xã
Trong bối cảnh nông nghiệp bước vào giai đoạn phát triển mới, yêu cầu tổ chức sản xuất theo chuỗi, theo tiêu chuẩn và quy mô ngày càng rõ nét. Điều đó đặt ra đòi hỏi phải đổi mới mô hình dự án Quỹ Hỗ trợ nông dân, chuyển từ hỗ trợ hộ riêng lẻ sang gắn kết chặt chẽ với kinh tế tập thể, hợp tác xã và chuỗi giá trị, nhằm nâng cao hiệu quả đồng vốn và tính bền vững của sản xuất nông nghiệp.
Nhiều năm qua, Quỹ Hỗ trợ nông dân (HTND) đã khẳng định vai trò là công cụ tài chính đặc thù, tiếp sức cho nông dân phát triển sản xuất, hình thành các mô hình kinh tế mới, góp phần quan trọng vào phong trào xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, giai đoạn 2025–2030 đặt ra yêu cầu mới khi sản xuất nông nghiệp không chỉ dừng ở quy mô hộ gia đình mà phải đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao của thị trường về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm và năng lực cung ứng ổn định.
Trong bối cảnh đó, việc tiếp tục thiết kế dự án vay vốn theo hướng manh mún, hộ riêng lẻ bộc lộ nhiều hạn chế. Kinh tế hộ khó đủ sức đầu tư đồng bộ, khó kiểm soát chất lượng và càng khó tham gia sâu vào chuỗi giá trị. Nghị định số 37/2023/NĐ-CP đã định hướng rõ yêu cầu nâng cao hiệu quả dự án Quỹ HTND theo hướng tăng tính liên kết, khả năng lan tỏa và nhân rộng. Đây chính là cơ sở để Quỹ chuyển trọng tâm sang các mô hình có tổ chức như nhóm hộ, tổ hợp tác, hợp tác xã gắn với ngành hàng chủ lực.
Theo hướng tiếp cận mới, mỗi dự án vay vốn không chỉ là câu chuyện của từng hộ, mà phải được đặt trong một “cấu trúc chung”: các hộ tham gia cùng mục tiêu sản xuất, áp dụng quy trình kỹ thuật thống nhất, có liên kết đầu vào – đầu ra, có cơ chế giám sát nội bộ và kỷ luật tín dụng rõ ràng. Cách làm này không chỉ nâng cao hiệu quả sử dụng vốn Quỹ mà còn giúp giảm thiểu rủi ro trước biến động thị trường, dịch bệnh và thời tiết cực đoan.
Khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh – xã) được triển khai, vai trò của cấp xã trở nên đặc biệt quan trọng ngay từ khâu “thiết kế xã hội” của dự án. Hội Nông dân cấp xã là lực lượng nắm sát địa bàn, có điều kiện lựa chọn, kết nối những nhóm hộ có sự gắn bó tự nhiên, đồng thuận về mục tiêu và sẵn sàng tuân thủ quy ước chung. Trên cơ sở đó, cấp tỉnh thực hiện thẩm định tổng thể, quyết định mô hình, giải ngân, giám sát và thu hồi vốn. Ở những địa bàn vừa sắp xếp đơn vị hành chính, mô hình “liên xã một ngành hàng” được xem là hướng đi phù hợp để tạo vùng nguyên liệu đủ lớn, thuận lợi cho quản lý và thu hút doanh nghiệp tham gia.
Liên kết với hợp tác xã được coi là điểm tựa tổ chức của các dự án Quỹ HTND trong giai đoạn mới. Hợp tác xã không chỉ cung ứng vật tư đầu vào, tổ chức dịch vụ sau thu hoạch mà còn kiểm soát chất lượng, kết nối tiêu thụ sản phẩm. Khi nhóm hộ vay vốn đồng thời là thành viên hợp tác xã và có hợp đồng liên kết với doanh nghiệp, hiệu quả tài chính của dự án thường ổn định hơn, rủi ro tín dụng của Quỹ cũng giảm đáng kể. Vì vậy, trong thiết kế dự án cần quy định rõ cơ chế phân chia lợi ích, chia sẻ rủi ro, trách nhiệm minh bạch thông tin và kỷ luật nội bộ.
Để bảo đảm chất lượng, bộ tiêu chí thẩm định dự án gắn với kinh tế tập thể cần đánh giá đồng thời cả “năng lực cứng” và “năng lực mềm”. Không chỉ xem xét phương án sản xuất, dự toán tài chính, mà còn phải đánh giá năng lực tổ chức của nhóm hộ, chất lượng quản trị hợp tác xã, mức độ áp dụng khoa học kỹ thuật, khả năng tiêu thụ sản phẩm, cam kết của doanh nghiệp liên kết, cũng như tác động xã hội và môi trường. Những mô hình sản xuất tuần hoàn, hữu cơ, giảm phát thải, ứng dụng số hóa nhật ký sản xuất cần được ưu tiên vì phù hợp với định hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số của nông nghiệp hiện nay.
Bên cạnh đó, sự phối hợp liên ngành giữ vai trò then chốt để mô hình dự án đi vào thực chất. UBND các cấp hỗ trợ quy hoạch vùng sản xuất, đầu tư hạ tầng, xúc tiến thương mại; Hội Nông dân làm cầu nối giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên tạo điều kiện huy động nguồn lực xã hội hóa. Khi các mắt xích này được kết nối đồng bộ, một hệ sinh thái phát triển kinh tế tập thể sẽ hình thành, tạo nền tảng vững chắc cho các dự án Quỹ HTND.
Thực tiễn cho thấy, khi dự án Quỹ Hỗ trợ nông dân được thiết kế theo hướng kinh tế tập thể, đồng vốn không chỉ giúp tăng thu nhập cho từng hộ mà còn gia cố tính bền vững của cả cộng đồng sản xuất, nâng cao sức cạnh tranh của vùng nguyên liệu và mở rộng cơ hội tham gia chuỗi giá trị cho nông dân. Đây chính là hướng đi căn cơ để Quỹ HTND tiếp tục đồng hành hiệu quả với tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống nông dân trong giai đoạn 2025–2030.
Tăng cường giải pháp bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng
Tài chính – Ngân hàng(Tapchinongthonmoi.vn) Sáng 4-7, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức Hội thảo “Giải pháp bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng” nhằm cung cấp thông tin, trao đổi, thảo luận về thực trạng và đề xuất các giải pháp trong việc bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng hiện nay. Ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) chủ trì hội thảo.
Thị trường chứng khoán: Tích luỹ tạo đà vượt mốc 1.300 điểm
Tài chính – Ngân hàng(Tapchinongthonmoi.vn) – Tuần qua chỉ số VN-Index đã có một tuần giao dịch khá giằng co và biến động trong kênh giá hẹp, độ thanh khoản khớp lệnh ở mức trung bình với giá trị quanh 20 ngàn tỷ/phiên nguyên nhân là do gần chạm vùng kháng cự mạnh 1.290 – 1.300 điểm.
Thị trường chứng khoán: Liệu VN-Index có vượt mốc 1.300 điểm trong tuần này
Tài chính – Ngân hàng(Tapchinongthonmoi.vn) - Tuần giao dịch vừa qua đã ghi nhận chỉ số VN-Index đang có diễn biến khá phức tạp với nhiều phiên tăng giảm đan xen và biến động chủ yếu trong vùng 1.250-1.285 điểm. Kết thúc tuần, chỉ số đóng cửa tại 1.261,72 điểm (giảm nhẹ -0,21 điểm so với tuần trước) và thanh khoản thị trường giảm sút đáng kể, với giá trị giao dịch bình quân phiên chỉ đạt 25.413 tỷ đồng.
