Ứng dụng chế phẩm sinh học - Hướng đi bền vững cho sầu riêng Vĩnh Long

Mô hình tại xã Tân Phú được kỳ vọng sẽ cải thiện vị thế của người nông dân, đặc biệt là người nông dân trồng sầu riêng, dựa trên việc áp dụng các biện pháp, cách làm, công nghệ sáng tạo, mang tính bền vững; xây dựng mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học, mã số vùng trồng cho vườn cây sầu riêng nhằm hướng tới thị trường cao cấp trong nước và quốc tế.

Nâng cao giá trị trái sầu riêng Vĩnh Long

Tỉnh Vĩnh Long được hình thành trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh, là địa phương có thế mạnh phát triển cây ăn quả, du lịch sinh thái và khai thác, nuôi trồng thủy sản. Nhờ điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi, những năm gần đây, tỉnh đang từng bước chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng phát triển các loại cây đặc sản có giá trị kinh tế cao.

Vĩnh Long hiện là một trong những địa phương có lượng trái cây sản xuất và tiêu thụ lớn của cả nước, nổi bật với một số loại trái cây đặc sản như sầu riêng, bưởi da xanh, xoài… Với hệ thống giao thông ngày càng hoàn thiện và mạng lưới kênh rạch dày đặc, việc vận chuyển, tiêu thụ nông sản tại Vĩnh Long diễn ra thuận lợi, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển nhanh về diện tích và sản lượng, sản xuất nông nghiệp tại Vĩnh Long vẫn đối mặt với không ít thách thức. Phần lớn nông dân tại địa phương vẫn canh tác theo tập quán truyền thống, lạm dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, còn hạn chế trong ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ sinh học. Sản xuất chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún theo nông hộ, chưa hình thành được chuỗi liên kết chặt chẽ; vấn đề môi trường và an toàn vệ sinh thực phẩm chưa được quan tâm đúng mức…

Hỗ trợ nông dân chuyển đổi sang trồng sầu riêng theo hướng an toàn, bền vững, Ban Công tác nông dân - Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã phối hợp với Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long tổ chức chương trình chuyển giao khoa học kỹ thuật và ứng dụng chế phẩm sinh học trong thâm canh sầu riêng theo tiêu chuẩn GAP tại xã Tân Phú, tỉnh Vĩnh Long.

Mô hình được triển khai với 10 hộ tham gia, tổng diện tích 10ha, tập trung vào việc áp dụng đồng bộ các giải pháp khoa học kỹ thuật, sử dụng chế phẩm sinh học nhằm hạn chế tồn dư hóa chất, bảo vệ môi trường đất – nước – sinh thái vườn cây; đồng thời từng bước hoàn thiện các điều kiện cần thiết để cấp mã số vùng trồng, phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Theo ông Nguyễn Quỳnh Ngọc Cường - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tân Phú, các hộ tham gia chương trình đều là những hộ có kinh nghiệm trồng sầu riêng, là thành viên của các tổ hợp tác, hợp tác xã (HTX) hoạt động hiệu quả trên địa bàn. Trong đó, phần lớn các hộ tham gia là thành viên của HTX Nông nghiệp Tân Phú - là một trong những HTX trồng sầu riêng tiêu biểu của tỉnh Bến Tre trước đây. “Chúng tôi ưu tiên những hộ có tinh thần hợp tác, sẵn sàng thay đổi cách làm, áp dụng tiến bộ kỹ thuật và tuân thủ quy trình sản xuất an toàn. Đây sẽ là lực lượng nòng cốt để lan tỏa mô hình ra cộng đồng” – ông Cường cho hay.

Theo ông Cường, những năm gần đây, sầu riêng được giá nên rất nhiều hộ dân đã chủ động chuyển đổi diện tích sản xuất từ trồng các loại cây kém hiệu quả sang trồng sầu riêng. Hiện nay, tại xã Tân Phú, sầu riêng, chôm chôm, bưởi da xanh và ca cao là bốn loại cây trồng chủ lực, góp phần đưa thu nhập bình quân toàn xã đạt khoảng 76 triệu đồng/người/năm.

“Tuy nhiên, vụ sầu riêng này, giá bán cũng khá bấp bênh. Chúng tôi kỳ vọng mô hình này sẽ tạo tiền đề để các hộ dân, tổ hợp tác học hỏi, nhân rộng; từ đó từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng phù hợp, áp dụng chế phẩm sinh học, tiến tới sản xuất theo VietGAP, GlobalGAP và xây dựng mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu, đảm bảo nguồn thu nhập bền vững” – ông Cường chia sẻ thêm.

Phát triển ngành sầu riêng, an toàn bền vững

Ngành sầu riêng tại xã Tân Phú nói riêng và tỉnh Vĩnh Long nói chung vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Theo ông Nguyễn Nhựt Trường – Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Ban Công tác nông dân tỉnh Vĩnh Long, xã Tân Phú hội tụ nhiều lợi thế về đất đai, khí hậu và thổ nhưỡng, phù hợp phát triển cây sầu riêng. Những năm qua, Hội Nông dân xã Tân Phú đã triển khai mô hình thâm canh sầu riêng, qua đó mang lại nguồn thu nhập tương đối ổn định cho nông dân địa phương.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường ngày càng đặt ra yêu cầu cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn xuất khẩu, sản xuất sầu riêng buộc phải chuyển sang hướng tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và thị trường. Trước thực tế đó, các cấp Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hỗ trợ hội viên tổ chức sản xuất theo tiêu chí an toàn, kiểm soát việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế tồn dư hóa chất trong sản phẩm.

Đồng thời, với sự hỗ trợ của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học trong thâm canh sầu riêng theo tiêu chuẩn GAP đã được triển khai tại địa phương. Đại diện Ban Công tác nông dân - Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long đánh giá, mô hình triển khai bước đầu đáp ứng yêu cầu sản xuất trong giai đoạn hiện nay, được hội viên nông dân tích cực hưởng ứng, qua đó sẽ góp phần nâng cao chất lượng nông sản và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, bền vững.

Qua triển khai mô hình cũng hướng tới thành lập hệ thống liên kết sản xuất – tiêu thụ bao gồm các doanh nghiệp đầu vào, đầu ra, sự hỗ trợ của các cấp, các ngành để cùng phối hợp cung cấp giống, vật tư nông nghiệp, các giải pháp khoa học kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm… nhằm giúp cho người trồng sầu riêng sản xuất hiệu quả, phát triển kinh tế bền vững.

“Thời gian tới, Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động tuyên truyền, chia sẻ kinh nghiệm nhằm nhân rộng mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học trong thâm canh sầu riêng. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Hội Nông dân các địa phương khác tổ chức cho nông dân tham quan, học tập các mô hình hiệu quả, từng bước thúc đẩy sản xuất sầu riêng theo hướng an toàn, bền vững, đáp ứng yêu cầu mới của thị trường” - ông Nguyễn Nhựt Trường cho biết thêm.

Thời gian tới, Hội Nông dân tỉnh Vĩnh Long sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động tuyên truyền, chia sẻ kinh nghiệm nhằm nhân rộng mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học trong thâm canh sầu riêng.