Nuôi hươu lấy nhung ở vùng cao Đà Nẵng: Mỗi con hươu là một 'cây ATM' 20 triệu đồng/năm cho người Cơ Tu

Trong những năm gần đây, xã Nam Giang, TP Đà Nẵng ( trước đây là huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam) đã và đang nỗ lực tìm kiếm hướng đi mới trong phát triển kinh tế, đặc biệt là các mô hình chăn nuôi phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán canh tác của người dân bản địa. Giữa những vùng đồi núi xanh bạt ngàn, mô hình nuôi hươu sao lấy nhung đã dần trở thành “cứu cánh” giúp nhiều hộ nghèo đổi đời.

Từ hộ nghèo đến chủ đàn hươu

Năm 2023, anh A Rất Thét cùng 5 hộ dân ở tổ dân phố Mực, xã Nam Giang (trước đây là thôn Mực, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam) được chính quyền địa phương hỗ trợ 20 con hươu giống. Các hộ liên kết thành nhóm, chia nhau công việc chăm sóc, theo dõi sức khỏe đàn hươu và cùng nhau học kỹ thuật nuôi.

Anh Thét nhớ lại: “Ngày đầu nhận hươu, ai cũng lo lắng vì chưa từng nuôi con vật này. Nhưng cán bộ khuyến nông hướng dẫn rất kỹ từ việc làm chuồng, cách cho ăn, phòng bệnh, nên dần dần chúng tôi quen tay. Hươu ăn được nhiều loại lá cây rừng, chuối xanh, thân cây ngô, những thứ có sẵn ở đây, nên chi phí nuôi không tốn kém”.

Sau hơn 6 tháng nuôi, đàn hươu bắt đầu cho nhung. Mỗi con đực trưởng thành cho nhung 2 lần/năm, trung bình 0,7 – 1,2kg/lần. Với giá bán khoảng 10 triệu đồng/kg, mỗi con hươu có thể mang về 15 – 20 triệu đồng mỗi năm.

“Nhung hươu ở đây được thương lái tìm mua tận nơi. Khi đến mùa, chúng tôi chỉ cần bồi dưỡng thêm ngô, khoai và một số thức ăn giàu tinh bột để nhung mập, đẹp. Nguồn thu từ nhung ổn định, giúp gia đình trang trải chi phí sinh hoạt và có vốn tái đầu tư”, anh Thét phấn khởi cho biết.

Mô hình phù hợp điều kiện địa phương

Theo chính quyền xã Nam Giang, nuôi hươu sao là mô hình rất phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng miền núi, lại tận dụng được nguồn thức ăn tự nhiên phong phú. Hươu ít bệnh, không gây ô nhiễm môi trường và có giá trị kinh tế cao.

Đặc biệt, với hình thức nuôi nhóm hộ, người dân vừa giảm chi phí đầu tư, vừa hỗ trợ nhau về kỹ thuật và kinh nghiệm. Chính quyền địa phương cũng cam kết đồng hành lâu dài, hỗ trợ giống, tập huấn kỹ thuật và kết nối đầu ra cho sản phẩm.

Nhờ mô hình này, nhiều hộ ở Nam Giang đã thoát khỏi cảnh thu nhập bấp bênh từ nương rẫy. Không chỉ dừng ở việc bán nhung tươi, địa phương đang hướng tới chế biến sâu và phát triển sản phẩm OCOP từ nhung hươu, mở ra tiềm năng lớn cho du lịch và thương mại.

Lãnh đạo xã Nam Giang cho biết, mục tiêu là biến nuôi hươu sao thành ngành hàng chủ lực của Nam Giang, vừa mang lại thu nhập ổn định cho bà con, vừa góp phần giữ chân thanh niên ở lại quê hương làm giàu.

Với những tín hiệu tích cực, mô hình nuôi hươu sao lấy nhung ở Nam Giang đang cho thấy đây là hướng đi đúng đắn, bền vững, hứa hẹn trở thành điểm sáng trong công cuộc giảm nghèo ở vùng cao Đà Nẵng.

Để biến những hứa hẹn này thành hiện thực bền vững, bước đi tiếp theo của Nam Giang sẽ là chính thức hóa các nhóm hộ thành một Hợp tác xã (HTX) kiểu mới. Việc thành lập HTX không chỉ giúp bà con có tư cách pháp nhân để ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp lớn, ổn định đầu ra mà còn là đầu mối để tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, đầu tư trang thiết bị sơ chế và xây dựng quy trình chăn nuôi đồng bộ. Thông qua HTX, các kinh nghiệm nuôi hươu thành công sẽ được chia sẻ, nhân rộng cho nhiều hộ khác, tạo ra một vùng sản xuất hàng hóa tập trung, có chất lượng đồng đều và uy tín cao trên thị trường.

Tuy nhiên, thách thức về lâu dài là tránh phụ thuộc vào việc bán nhung thô và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm. Do đó, việc xây dựng thương hiệu “Nhung hươu Nam Giang” gắn liền với tiêu chuẩn OCOP là mục tiêu chiến lược. Chính quyền địa phương đang tích cực kêu gọi đầu tư xây dựng các cơ sở chế biến nhỏ, sản xuất ra các sản phẩm chất lượng cao như rượu nhung, nhung hươu ngâm mật ong, viên nang... Đồng thời, kết nối mô hình này với các tour du lịch sinh thái, cộng đồng lên vùng cao Đà Nẵng sẽ mở ra kênh tiêu thụ trực tiếp hiệu quả, giúp sản vật của người Cơ Tu đến tay du khách, tạo ra một chu trình kinh tế khép kín và mang lại lợi ích tối đa.