Tiểu dự án hỗ trợ việc làm cho người nghèo: Chỉ tiêu vượt, nhưng còn nhiều điểm nghẽn

Kết nối hỗ trợ việc làm cho người nghèo

Ông Vũ Phạm Dũng Hà – Trưởng phòng Lao động Việc làm (Cục Việc làm, Bộ Nội vụ) cho biết, tiểu dự án 3 thuộc Dự án 4 trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 là "Hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người ở vùng biên giới".

Tiểu dự án này tập trung vào việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho các cộng đồng dân tộc thiểu số rất ít người tại khu vực biên giới. Sau 4 năm triển khai, chương trình đã đạt được những kết quả nổi bật. Nhiều chỉ tiêu đạt và vượt, ví dụ như chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản (chiều thiếu hụt về việc làm).

Theo đó, 100% người lao động thuộc đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu đều được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm. Theo báo cáo của các địa phương, từ năm 2022 đến nay, dự án đã hỗ trợ kết nối, giới thiệu việc làm thành công cho khoảng 134.000 lao động, vượt so với chỉ tiêu đề ra (100.000 lao động). Là một trong những địa phương đi đầu trong thực hiện dự án, tỉnh An Giang đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ tạo việc làm cho lao động thuộc hộ nghèo.

Bà Nguyễn Hoàng Minh Thư - Phó Giám đốc Sở nội vụ tỉnh An Giang cho biết, giai đoạn 2021-2025 tỉnh được phân bổ 87 tỷ đồng để phục vụ cho các nội dung về hỗ trợ, kết nối, tư vấn, giới thiệu…. tạo việc làm cho hộ nghèo. Đến giữa năm 2025, dự án đã giải ngân được 46 tỷ đồng, tương đương 53,06% kế hoạch.

Đặc biệt, vốn sự nghiệp đạt tỷ lệ giải ngân ấn tượng 80,94%, gần 15 tỷ đồng so với kế hoạch ngắn hạn. Qua 5 năm triển khai, các mục tiêu chính của Tiểu dự án 3 cơ bản đã vượt kế hoạch đề ra. Nổi bật là thành công trong công tác hỗ trợ giao dịch việc làm, kết nối việc làm và nâng cao năng lực hệ thống dự báo thị trường lao động. “Tiểu dự án đã cơ bản hoàn thành mục tiêu hỗ trợ việc làm, với con số ấn tượng là trên 40.000 lượt lao động hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ có việc làm mới, ổn định, cải thiện thu nhập và đời sống”, bà Minh Thư nói.

Cũng theo bà Thư, các hoạt động đã chú trọng nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác việc làm và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Đặc biệt, các hoạt động được triển khai theo hướng bền vững, góp phần phát triển nguồn nhân lực và chuyển đổi sinh kế lâu dài.

Tỉnh cũng đã tổ chức 17 phiên giao dịch việc làm, thu hút trên 10.000 người lao động tham dự và 117 doanh nghiệp tham gia. Số lao động được hỗ trợ tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm đạt hơn 99%.

Tỉnh cũng ghi nhận tỷ lệ lao động có việc làm bền vững, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ và đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tăng hàng năm.

Chương trình hỗ trợ tạo việc làm cho người nghèo còn gặp nhiều khó khăn

Là lao động nghèo được hỗ trợ tạo việc việc làm, chị Nguyễn Thị Thơ (xã Mỹ Hòa Hưng, tỉnh An Giang) cho biết, gia đình chị đã nhiều năm thuộc diện hộ nghèo, chồng chị mắc bệnh hiểm nghèo 2 đứa con trong tuổi ăn học, riêng chị công việc bấp bênh, không có thu nhập ổn định, không đủ trang trải cuộc sống. “Năm 2022, may mắn khi tham gia phiên giao dịch việc làm, tôi được cán bộ tư vấn, giới thiệu cho đi làm việc ở Đài Loan (Trung Quốc).

Sau 3 năm làm việc, trừ chi phí ăn tiêu và nuôi các con tôi gửi về tích lũy được hơn 300 triệu đồng. Nhờ vậy, hết hợp đồng về nước tôi dùng vốn này mở cửa hàng nước. Giờ có công việc thu nhập mỗi tháng cũng được 8 -10 triệu đồng”, chị Thơ chia sẻ.

Không chỉ chị Thơ, hàng chục nghìn lao động thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh đã được hỗ trợ tạo việc làm, tăng thu nhập, nhờ đó thoát nghèo. Tuy nhiên, bên cạnh những hỗ trợ từ chương trình, nhiều lao động cũng cho biết nguồn lực hỗ trợ còn hạn chế. Ví dụ lao động hộ nghèo được hỗ trợ tạo việc làm qua việc đào tạo nghề nâng cao kỹ năng, nhưng sau đó việc phát triển nghề lại gặp nhiều khó khăn do quá trình vay vốn khó khăn hoặc không có người đồng hành hướng dẫn trong thời gian dài.

Chia sẻ trước những khó khăn của người lao động khi tiếp cận hỗ trợ, ông Vũ Phạm Dũng Hà cũng thừa nhận, quá trình thực hiện Tiểu dự án 3 trong cả nước vẫn còn nhiều điểm nghẽn. Cụ thể, sự phối hợp giữa các sở, ngành, đoàn thể và chính quyền cơ sở còn lúng túng và thiếu đồng bộ, dẫn đến việc triển khai chưa được nhịp nhàng và hiệu quả như mong muốn. Việc tổ chức các phiên giao dịch việc làm còn hạn chế. Thêm vào đó, công tác kiểm tra, giám sát tuy có tiến bộ nhưng chưa được thực hiện thường xuyên, chưa gắn kết với việc đánh giá kết quả đầu ra thực tế của các hoạt động. "Khó khăn lớn nhất mà chúng tôi ghi nhận được từ các địa phương khi triển khai tiểu dự án là việc phân bổ kinh phí.

Một số chỉ tiêu được giao tuy đã đạt được nhưng việc thực hiện triển khai các hoạt động trong Tiểu dự án vẫn chưa thực sự đạt hiệu quả cao. Một số địa phương chưa phân bổ kinh phí đối ứng hoặc có phân bổ nhưng còn rất hạn chế, chưa đảm bảo theo quy định, thậm chí phân bổ không đồng đều, không đồng bộ. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong chỉ đạo, điều hành còn hạn chế. Nhiều hộ nghèo được hỗ trợ nhưng bỏ dở giữa chừng do nhận thức và thiếu kiến thức dẫn tới việc hỗ trợ tạo việc làm chưa bền vững", ông Hà nói.

Trao đổi với PV Nông thôn mới, ông Nguyễn Lê Bình - Phó Chánh văn phòng Quốc gia giảm nghèo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, mục tiêu chính trong giảm nghèo giai đoạn tiếp theo vẫn là tạo việc làm tăng tu nhập cho người nghèo. Đồng thời chú trọng tới việc nâng cao khả năng đáp ứng dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo, hướng tới cung cấp cho người nghèo cuộc sống chất lượng, hạnh phúc, từ đó giảm nghèo bền vững.