Hành trình 'bỏ phố về rừng' của nữ cử nhân báo chí: Từ đồi trọc hoang hóa đến sản phẩm OCOP 3 sao

Khởi nghiệp vì tình yêu với rừng

Năm 2013, sau khi tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Nguyễn Lê Ngọc Linh (sinh năm 1990), người dân tộc Thổ, quê ở (xã Hóa Quỳ, huyện Như Xuân cũ) nay là xã Hóa Quỳ, tỉnh Thanh Hóa, đã trúng tuyển vào làm việc tại một công ty thuộc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam với công việc có mức thu nhập khiến ổn định.

Tuy nhiên, với tình yêu thiên nhiên từ nhỏ và trăn trở khi chứng kiến rừng ngày càng thu hẹp, đất đai bị bỏ hoang, Ngọc Linh đã quyết tâm trở về quê hương để thực hiện khát vọng vừa giữ rừng, vừa tạo sinh kế cho cộng đồng địa phương.

“Dù đang có một công việc ổn định, nhưng tôi luôn khát khao giữ lại những cánh rừng bản địa mà vẫn đảm bảo nguồn thu nhập. Trước tiên là cho người thân, sau đó là cho cả cộng đồng”, chị Linh chia sẻ.

Để chuẩn bị, Linh đã tự tìm hiểu kiến thức qua các hội nhóm nông nghiệp, sách báo, hội thảo và các mô hình thực tế. Sau nhiều năm tích lũy, tháng 10/2019, ở tuổi 29 và vừa sinh con nhỏ, cô quyết định “bỏ phố về rừng”, mặc cho sự phản đối từ người thân, bạn bè.

Với quyết tâm đi theo con đường riêng, sau gần 6 năm, Ngọc Linh đã phủ xanh khoảng gần chục ha rừng tại thôn Thanh Xuân, xã Hóa Quỳ với hơn 100 loại cây trồng khác nhau từ cây ăn quả, cây dược liệu cho đến các giống cây rừng bản địa quý hiếm.

“Mục tiêu của tôi là tạo ra mô hình vườn rừng bền vững nơi sinh kế được đảm bảo mà không cần chặt phá rừng, không sử dụng hóa chất độc hại nhưng vẫn đạt hiệu quả kinh tế”, chị Linh cho biết.

Hợp tác xã bản Thổ, lan tỏa sinh kế bền vững

Mô hình theo hệ sinh thái rừng tự nhiên của Ngọc Linh với các trồng cây đa tầng như, cây gỗ lớn cây ăn quả cây dược liệu cỏ thảo mộc, tận dụng tối đa ánh sáng mặt trời, cải tạo đất, giữ nước, tăng độ phì nhiêu và chống xói mòn, bảo vệ hệ sinh thái và đa dạng sinh học, mật ong lên men, từ đặc sản rừng đến OCOP 3 sao.

Để tăng giá trị sản phẩm và tạo sinh kế bền vững hơn, Ngọc Linh đã phát triển dòng mật ong lên men bản Thổ từ nguồn hoa rừng phong phú tại khu vực xã Hóa Quỳ và vùng núi Thanh Hóa.

“Ong sống dựa vào rừng, rừng cung cấp mật hoa cho ong. Ong lại giúp cây thụ phấn, duy trì sự đa dạng sinh học, một mối quan hệ cộng sinh hoàn hảo”, chị Linh chia sẻ.

Ưu điểm của mật ong lên men bản Thổ là ủ trong nhiều tháng cùng dược liệu như gừng, nghệ, sâm, chùm ngây… Cung cấp dinh dưỡng, axit amin dễ hấp thu, bổ sung lợi khuẩn, hỗ trợ tiêu hóa, tăng đề kháng, phù hợp cho nhiều nhóm đối tượng sử dụng.

Hiện tại, vườn rừng bản Thổ đã có 5 dòng sản phẩm mật ong lên men, phân phối tại nhiều thị trường trong và ngoài tỉnh Thanh Hóa. Đặc biệt, sản phẩm đã đạt OCOP 3 sao chứng nhận sản phẩm tiêu biểu cấp tỉnh.

Sau 3 năm hoạt động, mô hình đã phát triển thành Hợp tác xã bản Thổ với 21 xã viên đều là người dân sống phụ thuộc vào rừng.

Hợp tác xã không chỉ tạo công ăn việc làm trực tiếp, mà còn liên kết với người dân để trồng cây dược liệu dưới tán rừng phòng hộ, nuôi ong khai thác mật tự nhiên, cung cấp nguyên liệu cho chế biến sản phẩm, nhờ đó, hàng trăm hộ dân trong khu vực có thêm nguồn thu nhập ổn định, bền vững, giảm dần phụ thuộc vào việc khai thác rừng tự nhiên.

Với những đóng góp thiết thực, Nguyễn Lê Ngọc Linh đã đạt được nhiều thành tựu như: Giải Đặc biệt cuộc thi “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thanh niên nông thôn” năm 2020; Giải Nhất cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp trong đoàn viên, thanh niên tỉnh Thanh Hóa” năm 2021; Năm 2022, chị là 1 trong 32 thanh niên tiêu biểu toàn quốc được trao Giải thưởng Lương Định Của; Mô hình “vườn rừng bản Thổ” không chỉ là hành trình khởi nghiệp của một cô gái yêu rừng, mà còn là minh chứng cho việc phát triển nông nghiệp bền vững, gắn với bảo vệ môi trường và xây dựng sinh kế cộng đồng…

Với tinh thần đổi mới, sáng tạo và trách nhiệm xã hội, Nguyễn Lê Ngọc Linh đã truyền cảm hứng mạnh mẽ đến thế hệ trẻ, đặc biệt là những bạn trẻ vùng cao, dân tộc thiểu số, trong hành trình làm kinh tế xanh, sống hòa hợp với thiên nhiên bản địa.